ການປູກຝັງ ແລະ ລ້ຽງສັດເປັນອາຊີບໜຶ່ງທີ່ສຳຄັນຢູ່ເຂດຊົນນະບົດ ທີ່ສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ຫຼາຍຄອບຄົວເຮັດໃຫ້ມີ ລາຍຮັບທີ່ໝັ້ນຄົງ ແລະ ຊີວິດການເປັນຢູ່ດີຂຶ້ນ ບົນພື້ນຖານເງື່ອນໄຂດັ່ງກ່າວນັ້ນ ຕ້ອງບວກກັບຄວາມດຸໝັ່ນຂະຫຍັນພຽນ, ຄວາມອົດທົນບາກບັ່ນ ແລະ ມີຫົວຄິດປະດິດສ້າງ-ຊອກຮູ້ຮ່ຳຮຽນນຳຄົນອື່ນ ເພື່ອກາຍເປັນແຮງຊຸກດັນໃຫ້ໄປເຖິງຈຸດໝາຍປາຍທາງທີ່ວາງໄວ້. ໃນນີ້ ລຸງ ບຸນລຽນ ຄຳພິທູນ ບ້ານຄຳວົງສາ, ເມືອງພູວົງ, ແຂວງອັດຕະປື ເປັນຄອບຄົວໜຶ່ງທີ່ຢຶດຖືອາຊີບເຮັດນາປູກເຂົ້າປະສົມປະສານກັບການລ້ຽງສັດໃຫຍ່ເປັນສິນຄ້າ ຊຶ່ງໃນແຕ່ລະປີສາມາດສ້າງລາຍຮັບຫຼາຍພໍສົມຄວນ ຈາກຄອບຄົວທີ່ທຸກຍາກຂາດເຂີນ ຈົນກາຍມາເປັນຄອບຄົວຕົວແບບທີ່ມີຢູ່, ມີກິນ ທັງເຫຼືອກິນ ແລະ ຂາຍເປັນສິນຄ້າ.
ລຸງ ບຸນລຽນ ຄຳພິທູນ ອາຍຸ 57 ປີ ແມ່ນຄົນພື້ນຖານດັ່ງເດີມແຂວງອັດຕະປື ໃນເມື່ອກ່ອນຍ້ອນມີຄວາມຮັກຫອມບ້ານເກີດເມືອງນອນ ແລະ ມີນ້ຳໃຈຮັກຊາດອັນດູດດື່ມໃນປີ 1968 ລຸງໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມການປະຕິວັດຊາດ ຈົນມາຮອດປີ 1986 ລຸງຈຶ່ງໄດ້ຕັດສິນໃຈສະຫຼະໂສດສ້າງຄອບຄົວກັບປ້າ ລົດ; ພ້ອມທັງມີລູກນຳກັນ 4 ຄົນ. ຍ້ອນມີລູກຫຼາຍແດ່ ແລະ ຍັງນ້ອຍແດ່; ສ່ວນຕົນເອງພັດຍັງໄປເຄື່ອນໄຫວການປະຕິວັດ ບໍ່ມີເວລາໃຫ້ແກ່ຄອບຄົວ, ບັນຫາສຳຄັນຕົນເອງພັດມາເສຍພໍ່-ແມ່ຕື່ມອີກຍັງເຮັດໃຫ້ຄອບຄົວພົບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ. ດ້ວຍຄວາມຫຍຸ້ງຍາກດັ່ງກ່າວ ມາຮອດປີ 1987 ລຸງຈຶ່ງຕັດສິນໃຈຫວນຄືນສູ່ບ້ານເກີດເມືອງນອນ ເພື່ອມາເບິ່ງແຍງຄອບຄົວ ໂດຍອາໃສທ່າແຮງພື້ນຖານຂອງເມືອງທີ່ມີເນື້ອທີ່ຈຳນວນໜຶ່ງທີ່ຄາວພໍ່ແມ່ສັບສ່າວໄວ້ແຕ່ສະໄໝເພິ່ນຍັງມີຊີວິດຢູ່ພຸ້ນ ເພື່ອທຳມາຫາ ກິນລ້ຽງຊີບ ເບື້ອງຕົ້ນລຸງໄດ້ອາໄສການເຮັດນາປູກເຂົ້າເພື່ອຫາລ້ຽງຄອບຄົວ ແຕ່ເຮັດນາໃນໄລຍະນັ້ນແມ່ນເຮັດແຕ່ລະດູດຽວ ອາໄສແຕ່ຄວາມອຸດົມສົມບູນຂອງດິນຟ້າອາກາດເອື້ອອຳນວຍ ປີໃດຟ້າຝົນດີ ຮອດລະດູເກັບກ່ຽວກໍພໍກຸ້ມກິນແຕ່ປີໃດຟ້າຝົນບໍ່ອຳນວຍ ຫຼືປະສົບກັບອຸທົບກະໄພຕ່າງໆ ຖືວ່າປີນັ້ນແມ່ນຂາດເຂົ້າກິນ 3-6ເດືອນ. ແຕ່ພາຍຫຼັງ ພັກ-ລັດຖະບານໄດ້ມີນະໂຍບາຍເປີດກວ້າງຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມປະຊາຊົນສ້າງເສດຖະກິດຄອບຄົວ ແລະ ຜະລິດເປັນສິນຄ້າ ແລະ ຖ້າອີງໃສ່ເນື້ອທີ່ການຜະລິດລຸງເອງກໍມີບໍ່ຫຼາຍ ສະນັ້ນ, ລຸງ ບຸນລຽນ ພ້ອມດ້ວຍຄອບຄົວ ຈຶ່ງໄດ້ຂໍຄຳປຶກສານໍາອຳນາດການປົກຄອງ ໃນການຊ່ວຍເຫຼືອຮັບຮອງໃນການກູ້ຢືມສິນເຊື່ອຈາກທະນາຄານສົ່ງເສີມກະສິກຳແຂວງ ຈຳນວນ 150.000 ກີບ ເພື່ອມາບຸກເບີກເນື້ອທີ່ທຳການຜະລິດເຕີ່ມອີກຈຳນວນ 1,5 ເຮັກຕ້າ ເພື່ອເພີ້ມກຳລັງການຜະລິດ ພໍເຮັດມາຮອດໄລຍະໜຶ່ງເຫັນໄດ້ວ່າ ຊີ ວິດການເປັນຢູ່ຂອງຄອບຄົວທີ່ດີຂຶ້ນເປັນກ້າວໆ, ແຕ່ຖ້າທຽບໃສ່ຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຍັງບໍ່ທັນສາມາດກາຍເປັນສິນຄ້າໄດ້ ແຕ່ໂດຍພື້ນຖານທ່າແຮງທີ່ມີໂດຍສະເພາະຄວາມດຸໝັນຂະຫຍັນພຽນຂອງຕົນ ແລະ ຄອບຄົວ ດັ່ງນັ້ນ. ລຸງຈຶ່ງໄດ້ຊອກຫາຊອກທາງໃໝ່ໃນການພັດທະນາຄອບຄົວໃຫ້ດີຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ.
ຕົກມາຮອດປີ 1992 ລຸງໄດ້ປຶກສາກັບຄອບຄົວ ຕັດສິນໃຈກູ້ຢືມສິນເຊື່ອຈາກທະນາຄານນະໂຍບາຍ ໜ່ວຍບໍລິການເມືອງ ເປັນຈຳນວນເງິນ 6.500.000 ກີບ ເພື່ອຊື້ງົວມາລ້ຽງຕື່ມ 3 ໂຕເປັນອາຊີບເສີມ ແລະ ໄດ້ເພີ້ມເນື້ອທີ່ການປູກເຂົ້າຈາກເດີມມາເປັນ 2.5 ເຮັກຕາ, ຜ່ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕົວຈິງໃນແຕ່ລະປີສາມາດເກັບກ່ຽວຜົນຜະລິດຈາກການເຮັດນາປູກເຂົ້າໄດ້ 6 ໂຕນ/ປີ ຈາກການພາກພຽນພະຍາຍາມບວກກັບການຊ່ວຍເຫຼືອຂອງພັກ-ລັກ ກໍຄືອຳນາດການປົກຄອງ ໄດ້ເຮັດໃຫ້ຄອບຄົວມີຊີວິດການເປັນຢູ່ທີ່ດີຂຶ້ນ ມີເຂົ້າໄວ້ແຮ່ກິນຕະຫຼອດປີ ແລະ ເຫຼືອເປັນສິນຄ້າ. ປັດຈຸບັນ ລຸງໄດ້ມີສັດລ້ຽງ ຈຳນວນ 33 ໂຕຈາກງົວ 3 ໂຕໃນແຕ່ກ່ອນ ແລະ ໃນແຕ່ລະປີແມ່ນຂາຍງົວ 3-5 ໂຕ ນອກຈາກເນື້ອທີ່ທຳການຜະລິດທີ່ພຽງພໍ ແລະ ຜົນໄດ້ຮັບຕອບແທນທີ່ໜ້າເພິ່ງພໍໃຈແລ້ວ ລຸງຍັງໄດ້ບຸກເບີກ ໜອງປາ ແລະ ຊື້ປາມາລ້ຽງເພື່ອສ້າງລາຍຮັບເພີ້ມໃຫ້ແກ່ຄອບຄົວຕື່ມອີກ ຜ່ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຕົວຈິງສາມາດສະຫຼຸບໄດ້ວ່າ ຄອບຄົວຂອງລຸງ ບຸນລຽນ ກາຍເປັນຄອບຄົວທີ່ອຸດົມສົມບູນ ແລະ ສາມາດຮັບຮອງເປັນຄອບຄົວຕົວແບບ ໂດຍສ້າງລາຍຮັບໃຫ້ແກ່ຄອບຄົວສະເລ່ຍຈາກເຮັດນາປູກເຂົ້າ, ລ້ຽງສັດ ປະເພດງົວ-ຄວາຍ ແລະ ລ້ຽງປາ ປີໜຶ່ງ 45 ລ້ານກີບ/ປີ ແຕ່ຄ່ຽງຄູ່ກັບຜົນສຳເລັດທີ່ກ່າວມານັ້ນ, ກໍມີບາງດ້ານທີ່ເປັນຂໍ້ຫຍຸ້ງຍາກ ໂດຍສະເພາະດ້ານການພັດທະນາແນວພັນ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ຕອບສະໜອງຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດ ແລະ ການປ້ອງກັນພະຍາດລະບາດໃນສັດລ້ຽງຍັງເປັນໄພຄຸກຄາມພໍຮອດລະດຸການ ເຊັ່ນ: ພະຍາດປາກເປື່ອຍລົງເລັບເຮັດໃຫ້ສັດຈຳນວນໜຶ່ງລົ້ມຕາຍ ແລະ ບັນຫາດັ່ງກ່າວລຸງກໍໄດ້ໄປປະສານກັບພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງຄືກັບໜ່ວຍງານສັດຕະວະແພດຂອງເມືອງເພື່ອຊອກຫາວິທີປ້ອງກັນ.
ຈາກຜົນສຳເລັດທີ່ເຫັນປະຈັກຕາ ເຊັ່ນ: ມີທີ່ຢູ່ພັກເຊົາທີ່ຖາວອນ, ມີພາຫະນະຮັບໃຊ້ຜົນຜະລິດ, ພາຫະນະຮັບໃຊ້ຄອບຄົວ ແລະ ລູກທັງ 4 ໄດ້ຮັບການສຶກສາ ທັງໝົດນັ້ນມັນແມ່ນໝາກຜົນຂອງການໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອເບິ່ງແຍງຈາກພັກ ແລະ ລັດຖະບານ ທີ່ມີແນວທາງນະໂຍບາຍທີ່ຖືກຕ້ອງ ເວົ້າລວມ, ເວົ້າສະເພາະອຳນາດການປົກຄອງຂອງເມືອງພູວົງ ທີ່ໄດ້ໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອທາງດ້ານເຕັກນິກວິຊາການໃນການປູກຝັງ ແລະ ລ້ຽງສັດ, ທຶນຮອນຕ່າງໆຊ່ວຍເຂົ້າໃນການຜະລິດເປັນສິນຄ້າ ແຕ່ສິ່ງສຳຄັນທີ່ເປັນພື້ນຖານອັນຈຳເປັນແມ່ນຄວາມດຸໝັ່ນໃນການບົວລະບັດຮັກສາ, ການຊອກຮູ້ຖອດຖອນບົດຮຽນຈາກຄອບຄົວອື່ນ ແລະ ມີຄວາມຕັ້ງໃຈ, ມັກ, ຮັກໃນອາຊີບດັ່ງກ່າວນັ້ນ ບົນພື້ນຖານແນວທາງນະໂຍບາຍ ແລະ ຖືກຕ້ອງຕາມລະບຽບກົດໝາຍ ຈະເຮັດອາຊີບໃດກໍຕາມຖ້າມີຄວາມດຸໝັ່ນຂະຫຍັນພຽນ, ຊື່ສັດ, ປະຢັດອົດທົນ ພັກ ແລະ ລັດຖະບານກໍໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອ, ຊຸກຍູ້ສົ່ງເສີມຢູ່ສະເໝີ ແລະ ປະສົມຜົນສຳເລັດດັ່ງຄອບຄົວຂອງລຸງ ບຸນລຽນ ຄຳພິທູນ…ຯ
ໂດຍ: ວິລະສະໄໝ
